Còn các xúc cảm thì sao? So với tâm trí tôi thấy mình bị cuốn hút vào các xúc cảm hơn. Hãy tự hỏi: “Tôi có thể làm gì để thay đổi, cải thiện, hay thoát khỏi hoàn cảnh đó?”. Sau này, chúng ta sẽ thực hành thêm nữa.
Cho nên, nếu một từ ngữ không còn tác dụng đối với bạn nữa, hãy buông bỏ nó và thay thế nó bằng một từ ngữ khác thực sự có tác dụng. Nó làm cho quá khứ tan biến đi. Hãy tập trung chú ý vào bên trong, để cảm nhận năng lượng của xúc cảm.
Bạn đã biết rõ cơ chế căn bản của trạng thái mê muội bất thức: sự đồng hóa với tâm trí tạo ra cái tôi giả lập, cái tự ngã, như là thứ thay thế cho cái bản ngã đích thực của bạn vốn bắt rễ ở Bản thể hiện tiền. cái “ảo tưởng về tự ngã” này, như Đức Phật đã gọi như thế, là sai lầm cốt lõi. Sự khác biệt duy nhất giữa Thiên Chúa và hiện trú là cụm từ Thiên Chúa đề cập đến tính linh thiêng đang ngự trị bên trong bạn bất kể bạn có biết rõ hay không, trong khi hiện trú có nghĩa là tính linh thiêng hay tinh hoa Thượng đế trong bạn được đánh thức.
Nó không thể luôn luôn ở đỉnh cao. Có thể có nỗi buồn và nước mắt, nhưng nếu bạn giũ bỏ dược sự phản kháng, thì bên dưới nỗi buồn ấy bạn sẽ cảm nhận được sự thanh thản sâu xa, sự tĩnh lặng, và sự hiện trú thiêng liêng. Tâm trí bảo rằng bạn không thể đến nơi đó từ vị trí hiện tại; rằng một điều gì đó cần phải xảy ra; hay bạn cần phải trở thành thứ này hay thứ nọ trước rồi bạn mới có thể tự do và thỏa nguyện.
Hãy qua sát sự cưỡng chế buộc bạn phải nói hay suy nghĩ về nỗi đau của mình. Dấu hiệu hay thước đo tốt nhất phản ảnh mức độ tỉnh thức của bạn chính là cách ứng phó với các thử thách xảy ra cho cuộc sống của bạn. Còn ở bình diện xúc cảm, phản kháng có dạng tâm lý tiêu cực.
Còn ý nghĩ cho rằng bạn đang bị đe dọa, về thể xác hoặc tâm lý, khiến cho cơ thể co rút lại, chính là khía cạnh vật chất của cái chúng ta gọi là sợ hãi. Dường như nó mạnh mẽ hơn bạn. Trong mối quan hệ mà bạn trải nghiệm cả “tình yêu” lẫn cái đối nghịch của nó – như sự công kích, sự bạo hành tình cảm, và vân vân – vậy thì có lẽ bạn đang lẫn lộn tình yêu với sự đeo bám vào tự ngã hư ngụy, và sự lệ thuộc có tính say nghiện.
Tình hình này có thể khởi đầu bằng một việc làm rất đơn giản, như hô hấp một cách hữu thức hay ngắm nhìn một đóa hoa chẳng hạn trong trạng thái cảnh giác cao độ, sao cho cùng lúc ấy không có sự vận hành phán xét của tâm trí . Thế nhưng, không có gì bảo đảm tuyệt đối rằng con người sẽ thành công. Tương tự, nếu bạn là một trong số nhiều người có vấn đề với cha mẹ họ, nếu bạn vẫn còn ấp ủ sự phẫn hận về điều gì đó mà các vị ấy đã làm hay không làm cho bạn, rồi bạn vẫn cứ tin rằng các vị ấy có chọn lựa – rằng các vị ấy lẽ ra đã có thể hành động khác đi.
Hãy tiến sâu vào nó. Điều mà họ sợ hãi và phản kháng nhiều nhất chính là hồi kết thúc tấn bi kịch của họ. Khi hai người quấn quít nhau, bạn cảm thấy mình toàn vẹn.
Bạn trở nên hiện trú, bạn thâm nhập vào cơ thể mình, bạn cảm nhận sự thanh thản và tĩnh lặng sung mãn lan tỏa ra từ Bản thể hiện tiền. Hành động này gọi là “quan sát chủ thể tư duy”, hay nói cách khác là lắng nghe tiếng nói trong đầu bạn, hãy hiện diện ở đó như là chứng nhân. Một tình huống cần phải được giải quyết hoặc chấp nhận – đúng vậy.
Hãy hướng chú ý của bạn vào cơ thể. Dứt khoát bạn sẽ không thành công. Bao lâu còn u mê xem nó là một phương tiện cứu rỗi, bạn vẫn còn kẹt trong vòng luẩn quẩn tìm kiếm sự kết thúc cảm thức phân ly trên bình diện hình tướng, vốn không sao tìm thấy được.