Nói tắt người ta thấy có sự tiến hóa nhanh chóng về cả mặt sinh lý và tâm lý trong bạn trai mà đặctính của cuộc tiến hóa ấy là ruồng bỏ hiện tại, say sưa tương lai. Tôi chỉ biết ông qua loa vậy. Dưới hiên gia đình vợ chồng nên hiểu tâm lý nầy để khỏi hiểu lầm nhau mà hạnh phúc khó bảo đảm.
Có người thật ra không tin bạn mình lắm, mà cũng phô bày các chuyện lăng nhăng về ái tình, về tình tâm giao. Vậy hỡi bạn trai, đời bạn quý báu lắm. Họ cần lẽ phải, một thứ lẽ phải được trình bày để tâm phục hơn là lý phục.
Họ rất bực dọc khi có ai trong nhà trửng giỡn, Stendhal nói: Tôi lấy làm hoàn toàn sung sướng để buồn. Bạn trai lối 12, 13 tuổi có sự sinh hoạt trí tuệ kỳ lạ. Có thể bạn sẽ bị đời hiểu lầm, dư luận lăng mạ bạn, kẻ ác tâm bôi lọ đời tư bạn.
Nhưng ta phải biết kính trọng thân thể vì trong đó tinh thần hoạt động và nhất là nó làm cung điện của Thượng đế ngụ. Họ đem chuyện bạn khác, chuyện giáo sư, hàng xóm ra bàn. Ta còn thấy họ có những bực chí khí.
Đem lòng về Thượng đế là nguồn yêu, là nguồn an ủi hoàn toàn thì tâm hồn mới thỏa mãn như ý. Tâm hồn biến đổi lúc nào không hay. Cha mẹ khi thấy con trai của mình lố 12, 13 tuổi mà có những hiện tượng nầy thì cứ đơn sơ nói thẳng cho chúng ăn mặc kín đáo đừng e ngại để con mình lắm lúc bối rối đâm ra có những tâm tình không hay như tôi trình bày dưới đây.
Người ngon ngọt lại hiểm độc. Đôi khi trong đời sống gia đình, người bạn trai muốn sống một mình một cõi. Đó là chưa nói, sự già trước tuổi, sự khằn đi, rã rời đi từ thể xác đến tâm hồn của bạn trai bôn tẩu trong cơn lốc vật chất của đường đời.
Họ chạy lung tung đến bạn gái nầy sang bạn gái kia. Bạn trai chưa biết phải theo lý tưởng nào, ngày mai ra sao, nhưng bây giờ thấy lòng mình lâng lâng như cánh gió nên giữa xã hội họ lắm lúc tưởng mình cô độc vì cao vọng. Ai họ cũng giao tiếp được mà không hề có ý nghĩ mình cô độc.
Vì ái tình trong họ bị khủng hoảng nên đi họ không có mục phiêu, đến đâu cũng không có mục đích, về nhà lại cũng chẳng có mục tiêu. Lối cẩu thả và đơn sơ của bạn trai vì đó có thể khác. Họ đem hết tâm sự ra phú thác.
Con thấy dãy núi ở gần nhà mình, con sông cạnh đường đi vô nhà mình không. Họ muốn cảm thông đời sống với những người ngoài gia đình mà tiện nhất là các bạn chơi và bạn lớp của họ. Thiếu gì bạn trai chuyên môn trầm dưới mấy rạch có cống, ở bến chợ, coi chợ nhóm như không có ai.
Trong khoảng 13 đến 25, đầu thêm sức nặng và các bộ phận được gân guốc hơn. Họ có lẽ không dám khinh người để cho mình sống trong xã hội như con công lạc giữa bầy gà. Những tổ chức giáo dục có ý đào luyện cấp chỉ huy nên đề phòng giao việc lớn cho họ.