Nếu phải phân tích chất ghen giữa hai phái thì có lẽ người ta thấy cách chung có chỗ khác biệt này là ở bạn gái sự ghen nhiều thâm độc hơn. Người ta thấy bạn trai ngoan ngoãn vâng vâng, dạ dạ tưởng đâu không có chuyện gì. Những phong trào nam nữ di tắm biển, ăn mặc trống trải, trửng giỡn, xô đẩy nhau, những tổ chức nam nữ đi đóng trại ngày đ êm trong rừng rú, đi dạo thuyền ca hát, nhà giáo dục có trách nhiệm nặng nề về sự điều khiển, kiểm soát.
Chúng nhất định thế nào cũng kiếm cho được chỗ yên để ngủ. Sự bạc đãi lên mặt của một cô gái ỷ mình học cao, trẻ đẹp, giàu sang có thể bị lòng tự trọng nầy trừng trị đến khốc hại. Mặc dầu tìm được bạn tri âm, bạn trai thấy lòng mình chưa thỏa mãn.
Họ nói, không muốn và không chịu được ai cãi. Trước tác giả nầy có Platon kỹ lưỡng căn dặn: chỉ người nào yêu linh hồn bạn mới yêu bạn. Bạn gái nào không hiểu ái tình bạn trai lắm lúc tưởng bạn tình của mình lãnh đạm, thay lòng đổi dạ mặc dầu kẻ nầy đang say mê họ.
Vì lẽ đó nhà giáo dục nên hướng dẫn bạn trai chọn bạn. Xét về đường nhân phẩm, thì là người, bạn trai đồng đẳng, đồng quyền với bạn gái. Mà dư luận có do đâu? Cũng phần đông do quan sát ngoài hay do tưởng tượng, đồn đãi.
Nhưng đ àn ông thanh niên thì coi thường sự thấy trước ngó sau. Le Presbytre nói: Tuổi bạc là một thử thách cay nghiệt nhưng là sự thử thách của người nhộng đang cắn đứt những dây ràng buộc để lấy trớn. Tôi gặp cậu trai 11 tuổi leo một cây dừa.
Chớ những bạn trai chưa vướng Satan phần đông lương tâm tốt đẹp. Cái thời thơ ngây ấy, quá thơ ngây, đã trôi qua. Bà thánh Maria Gorếtti vì được phong thánh vì dám chết khiết bạch dưới lưỡi dao oan nghiệt của chàng Alexandre, tôi không dám xin bạn tiêu diệt ái tình trong bạn đâu.
Cũng nên để ý bạn trai nếu có chết sống thân mật đến đâu mà có bóng giai nhân xen vào thì nghi kỵ, hiềm thù đến đó. Trước mảnh gương, họ bất mãn nhiều hiện tượng tự nhiên của thân xác họ. Ghê gớm nữa là có không ít nam thanh đi đâu cũng lận kè kè trong lưng hằng lố hình chụp các kiểu ăn chơi sặc mùi dâm lụy của thanh lâu.
Bạn trai hãy tỏ ra mình là phái mạnh đi. Bởi có bảntính đó nên họ thích hoạt động. Ai đi con đường trí thức, ra đời đều cám ơn những nhà giáo khi xưa nghiêm khắc bắt mình học thuộc lòng nhiều đoạn văn hay, thơ hay, danh ngôn, công thức toán lý hóa, các niên hiệu, nhân danh, địa danh.
Trong đời thụ giáo của tôi, tôi gặp hai bạn trai kỳ dị như vậy. Chơi xong họ lên ăn hay đi ngủ thì ăn mạnh ngái khì khì chớ không nhớ cái gì cả, kể cả hồi nãy lùi khoai lên bị má đập cho đũa bếp. Một trăm bạn trai có đến 99 bạn, tối ưa thức khuya nghe nói chuyện ma.
Trực giác ở đây có lúc bị ám ảnh bởi bản năng tính dục, nhiều khi rất sai lạc. Giáo dục đâu có ý nghĩa là chỉ biết tiêu cực trừ tật xấu. Oâng bà Việt Nam không nói bậy luôn đâu.