Trong khi bạn gái quyết định dựa vào trực giác thì bạn trai quyết định dựa vào lý trí và sức mạnh của ý chí. Một bạn gái lúc yêu một lòng trai, có thể coi tình nhân của mình như thiên thánh, gặp ai cũng tô lục chuốt hồng cho duyên thắm của mình. Hôn phối do đó không phải chỉ là một cuộc tính giao mà còn là sự hợp nhất có tính cách nhân xã: tôi muốn nói hợp nhất trí tuệ, ý chí, lương tâm và xã hội.
Có một thời gian nào đó nó được nuôi dưỡng trong tình cảm lãng mạn. Những yếu tố thu hút ái tình của họ là hình dáng thướt tha. Thưa em, tôi đang sống giữa một xã hội mà có bao nhiêu mồi ngon của xác thịt gọi mời.
Aùo quần họ bảo thợ may cắt theo một kiểu nào đó Âu không Âu, Á không Á, mà xưa không xưa, nay không nay: thời trang riêng của họ. Trí năng lúc nầy cũng theo đà phát triển của khối óc mà phát triển theo. Voltaire đã quả quyết: Tình tâm giao của một vĩ nhân là ân huệ của một thần thánh.
Ai mục kích mấy trường hợp ấy, phải lấy làm khó chịu và thương hại chotính nông nỗi của họ. Họ không thích đi chơi, cũng không thèm đọc sách. Chắc bạn để ý nhiều cháu trai trong gia đình cho sự ngủ là một sự sung sướng.
Mà từ chỗ phẫn uất đến chỗ phản động chỉ còn một bước gần. Thường là bạn trai ở thôn quê, thành phần giai cấp cần lao. Họ ghép cô nầy với bạn trai nọ.
Ai biếttính hào hiệp của họ, nói phải quấy với họ, một lời đã biết đến ta họ dám làm những việc hy sinh cao cả. Họ tróc lưỡi, trợn mắt. Nam giới có không ít người thày lay, đòn sóc có hạng.
Song họ đã có một hay nhiều tinh thần mà họ đã thề 'trăm năm tạc một chữ đồng đến xương. Dùng tâm linh dục chế ngự thútính , luyện đức tự chủ, cân đo mọi tư tưởng, dè dặt mọi lòi nói, cẩn thận mọi tác vi. Một bên vô định hướng về đời sống, một bên nhận thức cứu cánh của nhân loại cách rõ rệt.
Đối với người ngoài xã hội, họ là nguồn ô nhục cho vợ con hơn là làm cho gia đình được danh giá. Sống chung hay lãnh đạo nam thanh phải biết lỗ trống của tâm hồn họ. Xin bạn sáng suốt lựa một con đường sáng.
Trong chốn tu trì họ vẫn hoạt động bên ngoài và thường họ làm cho thân thể khổ nhọc để diệt dục, nhưng đặc biệt nhất là họ có một đời sống nột tâm sâu sắc nhờ thánh sủng, trong thinh lặng của linh hồn họ nếm thú vị siêu thoát, cảm thấy tránh được mọi phiền toái, rắc rối của lòng thù, vừa được cái vui lâng lâng vì làm những việc thiện cho Trời, cho người. Tâm hồn họ xao xuyến nhất là khi tim họ trở mình về chiều yêu đương, bắt họ có bao nhiêu hình ảnh lôi cuốn họ mơ mộng, suy nghĩ' tha thiết mà trong chương sau tôi sẽ trình bày cùng bạn. Sự cởi mở được kiểm soát khôn ngoan giúp thanh niên không chủ quan phán đoán người khác phái cách phiếm diện, khỏi những ảo tưởng nhờ quan sát ngay mặt cách thực tế.
Họ không đáng trách đâu mà đáng ta giúp đỡ qua thời kỳ nguy hiểm nầy. Vì mang trong mình nguồn sinh lực dồi dào, nhất là bộ óc đang bồng bột phát triển được yểm trợ bởi lòng tham vô bờ bến về tương lai, bạn trai hay xây những chương trình, những chức vị trong lầu đài mộng bằng cách tôn thờ nhiều lý tưởng gởi trong những tiếng lớn của thời đại. Ai bị chê là già thì bất mãn.