Người ta than tiếc nhiều nhà đạo diễn ngày nay lạm dụngtính hiếu kỳ, hiếu sắc, ham vui của khán giả, trong đó có bạn trai, một cách trắng trợn quá. Đến đây bạn cũng chưa thấy tôi bàn ngay vào bản chất ái tình của bạn trai. Người có lương tâm tế nhị không thể tưởng tượng được đời sống ô uế về xác thịt của những nam thanh mà người ta hay gọi là bọn cô hồn.
Tôi nói tâm tình phức tạp, vì khi xuất tinh tự nhiên người bạn trai cảm thấy những nhục lạc, nhưng tâm hồn họ bị xâm chiếm bởi những buồn vẩn vơ, lo âu, áy náy. Nhưng các bạn trai đều có phút giống Tilstoi ở chỗ lòng dậy lên mùa mộng biếc. Chơi xong họ lên ăn hay đi ngủ thì ăn mạnh ngái khì khì chớ không nhớ cái gì cả, kể cả hồi nãy lùi khoai lên bị má đập cho đũa bếp.
Cả hai đều rất đa tình nhưng chất đa tình có một vài nét khác nhau. Điều nầy không oan cho họ chút nào cả. Nhưng nói bạn trai tự nhiên cảm thấy lòng mình là vật chi chi trong xã hội thì rất đúng.
Ơû học đường hay trong những công tác xã hội cũng chính bạn trai thế bạn gái lãnh những trọng trách đòi hỏi sự chịu khó, sự dẻo dai trì chí. Còn ở thời ta, con lợn của Epicure bị các tà thuyết, các gương mù, các chất kích thích thần kinh không những phá chuồng lễ giáo, luân thường cho ra, mà còn quất cho nó nhảy cồng lên. Họ tự khoái về thân hình mạnh khỏe của mình.
Tất cả những thái độ, cử chỉ trên vô tình đã tố cáo tâm lý bạn trai tuổi dậy thì là tâm lý sôi nổi mà trong đó bản năng tính dục tự nhiên đòi hỏi sự thỏa mãn. Mẹ giao phú con cho ơn quan phòng của Người vì chính người vì yêu con đã giao con trước cho mẹ. Phải có những tay lưu manh cho họ những bài học cay đắng họ mới ý thức được phần nàotính chất giả dối của thứ người hồi nào luồn lụy nói: Có ta đây chẳng cơn cớ gì rồi đến lúc lại trắng trợn mửa ra những lời đ ê mạt trở mặt:
Nhiều bạn trai thành thực, ngoan ngoãn chơi ít lâu với những đồng niên xấu, trở thành gian xảo, cứng đầu. Dĩ nhiên là họ bất kể nhân cách, xã giao, nhân nghĩa. Lúc cao hứng, bạn trai bạn trai có thể cho một hay hai sự hiểu biết của mình là lý tưởng, là tận cùng của chân lý để rồi sau một thời gian thấy đầu óc mình còn xốp, lý lẽ của mình còn nhiều lỗ hở.
Trong một thời gian huấn luyện thanh niên tôi biết nhiều nam thanh gặp tôi mặt như hường nở, cười ngoẻn ngoẻn. Đời sống nội tâm nầy của họ cũng dồi dào hay là hơn đời sống ngoại thân nói trên. Mà họ tranh đấu cho quyền lợi thấy trước mắt vì các quyền lợi nầy đập mạnh vào thị hiếu của họ.
Dĩ nhiên có văn bằng mà tìm được địa vị thì đời lên hương lắm. Vì bẩm phú bạn trai quá thiên trí mà ít thiên cảm nên khi sống nhiều về nội tâm, khi bận rộn về tinh thần, khi được huấn luyện về ý chí, gương mặt họ trầm tĩnh, tướng tá họ trầm mặc, lời nói họ tiết kiệm, cử chỉ họ cân đo. Bạn đã thực hiện được nhiều điểm rồi nhưng chưa đủ.
Khủng hoảng nầy nguy hiểm nhất trong các cuộc khủng hoảng tâm lý bạn trai. Tính làm cho to đòi nhiều nghị lực thì không nên tính với họ đ ành rồi. Đây hai gương Têrêsa lúc chôn vùi đời xuân trẻ của mình trong Tu viện kín tự xưng là linh hồn nhỏ bé mà bây giờ ai cũng biết tiếng vì đã thành đại thánh.
Còn nền giáo dục bây giờ không rờ mó gì vô nội tâm của họ được. Họ kê chứ không phải không, nhưng để cục gạch nằm nửa trong nửa ngoài. Khi phải vào công sở, vô thánh đường, đình chùa, khiêng đồ qua đám đông họ hết là chủ lấy mình.