Họ chưa nghĩ hẳn đến yêu nhưng như thánh Aucutinh tự thú: lúc ấy tôi tìm cái tôi có thể yêu. Tất cả của trần thế đều làm khổ con người: chưa được thì khổ, bôn ba tìm kiếm được rồi thì khổ lo lắng bảo tồn, rủi mất thì khổ hối tiếc, tìm lại được một thời gian thì khổ nhàm chán. Đã ve vãn chọc ghẹo một bạn gái tất đã và có thể sẽ ve vãn chọc ghẹo hằng lố bạn gái khác.
Có điều là họ nghi kỵ lòng tốt thế nhân. Ngay trong lãnh vực ái tình, người ta đừng tưởng người bạn trai không biết trọng danh dự. Về tài năng nầy, bạn trai cách chung ăn đứt bạn gái.
Trước mặt tạo hóa do đó bạn gái và bạn trai đồng tính, đồng đẳng, bình quyền và cả hai là nhân vị nghĩa lá có xác và hồn. Họ chưa nghĩ hẳn đến yêu nhưng như thánh Aucutinh tự thú: lúc ấy tôi tìm cái tôi có thể yêu. Tôi ít thấy bạn trai thiếu niên ban ngày mà ngồi yên.
Cách chung bạn trai không có tiền thì thôi, hễ có thì bố thí dễ dàng hơn bạn gái. Về đường tình ái, họ vẫn bị những cám dỗ nhất là trong tâm tưởng. Vì lý do giáo dục nên tôi xin ông thôi hợp tác thì các nữ sinh ấy khóc như có tang, trong bè bạn khác mừng vì khỏi khổ vì những thói quen chướng mắt trái tai của ông ta.
Nhưng khi qua tuổi 14, bạn trai bắt đầu tỏ ra có trí tuệ quảng bác và sâu sắc. Vì bị gió yêu đương lôi cuốn trong các cơn mơ mộng êm đềm, bạn trai tìm đọc tiểu thuyết, thứ tiểu thuyết tâm lý, tình cảm, đượm sắc ân ái. Ngay cáitính thẹn thùng làtính bảo vệ của ái tình, là tính tỏ ra tế nhị về tính dục mà bạn trai vào tuổi nầy có ít hơn bạn gái.
Bạn có tin trước bạn và tôi có hằng trăm nghìn tâm hồn nhận xét hơn ta. Họ ăn, ngủ, chơi, lục lạo, khóc, la, cười, làm đủ thứ chuyện như là một cái máy. Lòng họ lâng lâng nghe mà cũng băn khoăn.
Cặp mắt nghĩ ngợi như đang đợi một cái gì. Thì đối với họ thời gian như đốt trôi giai đoạn: hai giờ Việt văn qua như chốc lát. Nhiều ông chồng bị tiếng sợ vợ không phải hoàn toàn bạc nhược, mà tại sợ cãi lộn, đánh lộn bị nhục cả gia đình.
Tình mẫu tử ứa trào trong những cái đút cơm, lau mồ hôi hay những nét hôn trong sạch. Ta không đ ào luyện những bạn trai giàu tự ái thì đ ào luyện ai. Ở trên tôi nói sơ quatính dễ tín nhiệm đã thúc đẩy bạn trai hay cỡi mở cõi lòng cho bạn gái.
Cách chung bạn trai không có tiền thì thôi, hễ có thì bố thí dễ dàng hơn bạn gái. Đời cần nhờ những nhà truyền giáo, những chiến sĩ xã hội. Mấy cháu ở nhà, bạn để ý coi: hồi còn chừa chóp.
Khốc hại nữa là nó làm cho bạn trai tác ác mà vẫn ngoan cố. Thiếu chi bà vợ không biết óc tự trọng của chồng, sướng miệng nói xấu, mắng chưởi làm mất mặt chồng và lãnh những trận đòn trị tội không còn hương vị uyên ương gì nữa. Ai tử tế tặng chút quà hay đồ đỡ lòng, giải lao gì họ nhận ăn cách tự nhiên như của nhà.