Năng lực chú ý của họ bị chi phối bởi bao nhiêu sức mạnh cám dỗ của các vấn đề thời cuộc, của màn ảnh, sách báo, tuồng, kịch, quảng cáo và nhất là bởi ái tình. Mà tại vấn đề hay vật khách quan nào đó có một cái gì nổi bật lên kích thích họ, họ như cái máy để ý tới rồi cũng như máy phán đoán, đánh giá trị hư thực, trúng, sai. họ phải lấy tất cả các hoạt động vật chất, tinh thần của xã hội loài người cần men của đức tin phúc âm để có ý nghĩa tức là phục vụ sự uy danh của Thượng đế và phần siêu rỗi tối hậu của con người.
Ái tình của họ cũng cuồng bạo, khắt khe nhưng cách chung ít tế nhị. Dĩ nhiên là bạn vẫn sáng suốt coi ái tình là phương thế để sinh con và xây dựng hạnh phúc cho gia đình với bạn đời của bạn, chớ bạn không coi ái tình là một đồ chơi. Có lẽ họ chưa để ý giá trị danh ngôn nầy của Gustave Le Bon: một lời nói ngọt có hiệu năng hơn một câu nói hay.
Biết là vậy nhưng không khôn ngoan đề phòng tai nạn. Bạn trai đã có tật già hàm lại rộng mồm mép hơn. Nhiều bạn trai khác rất ẩu tả.
Nhiều lúc họ thành thực lắm nhưng vẫn không được tin bởi lẽ đơn sơ là vì bao lần trước vô tình nói lố những điều sai sự thật. Ghê gớm nhất là mỗi ngày có một chim kên kên mổ gang của Prométhée để ăn. Điều bạn nên để ý trước là họ ít khi quan sát ai lắm.
Mấy lúc ấy tinh thần họ cần được suy nghĩ. Hãy tìm một tâm hồn thánh đức, thông minh, bặt thiệp hơn là một nhan sắc có thể giết hại linh hồn ta và làm cho đời ta hư đốn. Nếu bạn có lần vấp ngã trong hố lầy dâm ô, không còn lòng băng tuyết của bông huệ thì ít ra hãy nỗ lực làm một chiếc sen vươn mình lên giữa bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
Các ông cho biết mình sung sướng lúc kết bạn. Ai trước khi đến già giặn, đều qua thời kỳ như cheo nầy. Cứ chung mà nói bạn trai nào cũng muốn bạn bạn lòng mình có đầy đủ đứctính khả ái.
Còn bạn trai, thì vừa ưa hoạt động vừa hướng nội. Tôi biết nhiều bạn trai khi chưa có đôi bạn hay chê vợ người nầy xấu như khỉ, bạn trăn năm người kia có một mắt, môi xệ, mắt thịt, lưng tôm, vai rút v. Tôi biết trong xã hội, nhất là xã hội thời bây giờ có không biết bao nhiêu bạn trai mà lương tâm rất chai lì, trơ lẻn.
Những lời nầy đúng trăm phần trăm. Tôi lúc làm hiệu trưởng trung học, trong khi học sinh nam nữ thảo luận chung, hay nghe những câu đại khái của nam sinh: ối! Mấy chị mà làm gì! Để tụi tôi. Luật bắt chước phổ thông mà Gabriel de Tarde nói về đời sống xã hội, bạn trai áp dụng không ít.
Cần lắm họ nói vội một chút. trực giác phải khéo dùng lắm mới nhận định khỏi sai lầm. Đó là ta vô tình phá hoại xã hội mà tưởng là lo cho xã hội.
Một bên xao xuyến về thân phận, càng chạy theo ham muốn vật chất càng thèm khát, càng thấy bất mãn, một bên sống nội tâm trầm tĩnh, yêu mến Thượng đế và nhân loại cách tha thiết và thỏa mãn về kiếp sống vì đã làm những việc thiện. Giấy phép vào ngưỡng cửa đó là hôn thú. Họ cảm thấy sự hiện diện của bạn gái là một đòi hỏi thầm kín của tâm hồn họ, một tâm hồn thèm khát niền an ủi, sự khuyến khích, ủy lạo.